Azken hamarkadetan, fenomeno konplexua gertatu da gaur egungo gizarteetan, diskurtso historikoan iraganeko traumatikoen biktimen eta narratiba tradizionaletatik kanpo geratu zirenen memoria txertatzeko. Horrela, adostasun zabalak lortu dira indarkeria politikoen biktimek egia jakiteko duten eskubideari buruz, bai eta, zailtasun handiagoz, beren oroimena mantentzeko betebehar sozialari buruz ere. Testuinguru horretan, indarra hartu du belaunaldi gazteenei beren hezkuntzaren esparruan oroimena – gatazkan dagoen memoria – transmititzea bermatu behar zaielako kontzientziak. Hala ulertu dute ehunka irakaslek, erakundeen laguntzarekin edo gabe, beren praxiari memoriaren inguruko esku-hartze didaktikoak helarazi dizkiotenak. Praktika horiek partekatzera, esparru teorikoak eztabaidatzera eta irakasleen arteko lankidetza horizontalerako moduak aurkitzera zuzentzen da Memoria duen Historia Hezkuntzan nazioarteko kongresua, Iruñean 2022ko azaroan egingo dena.